Ustawa z 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz.U. Nr 86 z 17.05.2005 r., poz. 732)

Działania służące poprawie skuteczności egzekucji zasądzonych alimentów:

1. Ścisła współpraca gmin z komornikami w zakresie poprawy skuteczności egzekucji alimentów. Komornik będzie obowiązany informować gminę o stanie egzekucji alimentów lub przyczynach jej bezskuteczności. Ośrodek pomocy społecznej będzie mógł przeprowadzić wywiad środowiskowy u dłużnika alimentacyjnego w celu ustalenia jego statusu materialnego i przyczyn niepłacenia alimentów.

2. Zwiększenie kontroli sądu nad działalnością komorników. Nie rzadziej, niż co pół roku, komornik będzie przekazywał sądowi sprawozdanie z wszelkich czynności podejmowanych w celu egzekwowania świadczeń alimentacyjnych. Ponadto gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika będzie miała obowiązek informowania sądu o wszelkich przejawach opieszałości komornika.

3. Współpraca gminy z urzędem pracy, mająca na celu aktywizację zawodową dłużnika alimentacyjnego, a w przypadku braku takiej możliwości – skierowanie dłużnika do prac organizowanych na zasadach robót publicznych. W sytuacji odmowy podjęcia pracy – możliwość odebrania prawa jazdy przez starostę.

4. Obowiązek złożenia przez gminę wniosku o ściganie za przestępstwo niealimentacji oraz skierowania wniosku do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego w przypadku, gdy dłużnik alimentacyjny uchyla się od prac wskazanych przez właściwe organy lub uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu środowiskowego. Jeżeli powstaną zaległości w płatnościach alimentów za okres dłuższy niż rok, komornik będzie zobowiązany do złożenia wniosku do Krajowego Rejestru Sądowego o wpis dłużnika do rejestru dłużników niewypłacalnych.

Zaliczka alimentacyjna.

1. Uprawnieni. Zaliczka alimentacyjna przysługuje w rodzinie niepełnej, jeżeli na dziecko zostały zasądzone alimenty, a ich egzekucja jest bezskuteczna. Egzekucja jest uznana za skuteczną tylko wówczas, gdy zostanie wyegzekwowana cała należność. Zapłacenie przez dłużnika części należnej kwoty nie pozbawia osoby, na rzecz której alimenty zostały zasądzone, prawa do zaliczki. Adresatami zaliczki są również osoby będące sierotami naturalnymi lub społecznymi, jeżeli alimenty zostały zasądzone przed osiągnięciem przez te osoby pełnoletności. Do zaliczki uprawnione są:

- dzieci, które nie ukończyły 18 roku życia, a jeżeli uczą się w szkole

- lub w szkole wyższej – do ukończenia 24 roku życia.

2. Kryterium dochodowe. Dochód netto na osobę w rodzinie ubiegającej się o zaliczkę nie może przekraczać 583 zł.

3. Wysokość świadczenia. Zaliczka przysługuje do wysokości różnicy pomiędzy zasądzonymi a wyegzekwowanymi alimentami, jednak nie więcej niż: - 170 zł na dziecko lub 250 zł na dziecko niepełnosprawne – gdy do zaliczki uprawnionych jest nie więcej niż dwoje dzieci; - 120 zł na dziecko lub 170 zł na dziecko niepełnosprawne – gdy do zaliczki uprawnionych jest więcej niż dwoje dzieci.

W przypadku rodzin najuboższych, w których dochód netto na osobę w rodzinie nie przekracza połowy kwoty kryterium dochodowego (tj. 291,50 zł), zaliczka przysługuje

do wysokości:

- 300 zł na dziecko lub 380 zł na dziecko niepełnosprawne – gdy do zaliczki uprawnionych jest nie więcej niż dwoje dzieci;

- 250 zł na dziecko lub 300 zł na dziecko niepełnosprawne – gdy do zaliczki uprawnionych jest więcej niż dwoje dzieci.

4. Wniosek o zaliczkę składa się u komornika, a jej wypłata następuje w urzędzie gminy lub ośrodku pomocy społecznej właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej. Druki wniosków będą dostępne w gminie lub ośrodku pomocy społecznej.

5. Wypłata zaliczki finansowana jest ze środków budżetu państwa. Do zwrotu zaliczki zobowiązany jest dłużnik alimentacyjny.

6. Osoby pozostające w związkach małżeńskich, jeżeli złożyły do sądu pozwy o rozwód lub separację i spełniają pozostałe warunki określone w ustawie, będą uprawnione do zaliczki alimentacyjnej przez okres jednego roku.