BUDŻET GMINY

Gmina samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie rocznego budżetu gminy. Projekt budżetu przygotowuje Burmistrz, uwzględniając zasady określone w ustawie o finansach publicznych. Projekt uchwały budżetowej wraz z uzasadnieniem i materiałami informacyjnymi Burmistrz przedkłada:

1) Radzie,

2) Regionalnej Izbie Obrachunkowej – celem zaopiniowania – najpóźniej do dnia 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy.

Rada może dokonać zmian w projekcie budżetu zaproponowanym przez Burmistrza. Jednak bez zgody Burmistrza, nie mogą to być zmiany zwiększające deficyt budżetowy czyli zwiększenie wydatków bez określenia ich źródeł w dochodach gminy.

Budżet jest uchwalany przed rozpoczęciem roku budżetowego, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach – nie później niż do dnia 31 stycznia roku budżetowego.W przypadku uchwalenia budżetu w terminie późniejszym, uchwała budżetowa wchodzi w życie z dniem podjęcia, z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia roku budżetowego.

Do czasu uchwalenia uchwały budżetowej, jednak nie później niż do dnia 31 stycznia roku budżetowego, podstawą gospodarki finansowej jest projekt uchwały budżetowej przedstawiony organowi stanowiącemu gminy.

W razie nieuchwalenia budżetu jednostki samorządowego w terminie do dnia 31 stycznia roku budżetowego budżet ustala regionalna izba obrachunkowa, nie później niż do końca lutego. Budżet zastępczy ma ograniczony zakres przedmiotowy, obejmuje bowiem zadania własne oraz zadania zlecone Naruszenie nieprzekraczalnego terminu uchwalenia przez organ stanowiący budżetu gminy do dnia 31 stycznia roku budżetowego powoduje ustanie kompetencji organu stanowiącego (rady gminy) do podjęcia uchwały w sprawie budżetu, a organem umocowanym do ustalenia budżetu staje się regionalna izba obrachunkowa.

Wraz z projektem uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego przedkładają radzie i regionalnej izbie obrachunkowej do zaopiniowania projekt uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej. Zgodnie z art. 230 ustawy o finansach publicznych może to być także projekt zmiany uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej. Objaśnienia wartości przyjętych w WPF nie są częścią WPF ale są dokumentem dołączanym do tabeli. Natomiast przedsięwzięcia nie obejmują poręczeń i gwarancji i nie jest wymagane wyszczególnianie w ich ramach zadań związanych z umowami wieloletnimi służącymi zapewnieniu ciągłości działania gminy. Treść i forma wieloletniej prognozy finansowej powinna być zgodna z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 10 stycznia 2013 r w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U z 2013 r., poz. 86 ze zm.)

Zgodnie z dyspozycją art. 243 ustawy o finansach publicznych nie może być zaopiniowany pozytywnie projekt wieloletniej prognozy finansowej i jednocześnie projekt uchwały budżetowej, gdy planowany wskaźnik obciążenia budżetu obsługą zadłużenia przekroczy dopuszczalny wskaźnik wyliczony zgodnie z art. 243 ustawy o finansach publicznych.

Nie zachowanie tej relacji skutkować będzie niemożnością uchwalenia budżetu przez gminę w danym roku budżetowym.

Dotyczyć to może także sytuacji, gdy relacja z art.243 będzie wprawdzie zachowana ale stwierdzona zostanie nierealność prognozowanych dochodów lub wydatków. Inicjatywa w sprawie sporządzenia projektu uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej i jej zmiany należy wyłącznie do zarządu jednostki samorządu terytorialnego (burmistrza).

W relacji do projektu uchwały budżetowej należy przede wszystkim uwzględnić wymóg art. 229 ufp, iż wartości przyjęte w wieloletniej prognozie finansowej i budżecie jednostki samorządu terytorialnego powinny być zgodne co najmniej w zakresie wyniku budżetu i związanych z nim kwot przychodów i rozchodów oraz długu jednostki samorządu terytorialnego.

Okres sporządzania WPF zgodnie z art. 227 ufp obejmuje okres roku budżetowego oraz co najmniej trzech kolejnych lat. Jest to, więc okres minimalny. Natomiast prognozę kwoty długu, stanowiącą część wieloletniej prognozy finansowej, sporządza się na okres, na który zaciągnięto oraz planuje się zaciągnąć zobowiązania.

Projekt uchwały w sprawie WPF podobnie jak i uchwały budżetowej jest przedmiotem jawnej debaty na mocy art. 34 ust. 1 pkt. 4 n.u.f.p.

Postępowanie naprawcze jednostek samorządu terytorialnego

Odpowiednio od 1 stycznia i 25 lipca 2014 r., obowiązują ustawy z dnia 8 listopada 2013 r. i 9 maja 2014 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r., poz. 1646 i Dz.U. z 2014 r., poz. 911), które unormowały w ustawie o finansach publicznych tryb postępowania naprawczego jednostek samorządu terytorialnego wprowadzając do niej art. 240a i 240b. Nastąpiła także zmiana w ustawie o regionalnych izbach obrachunkowych poszerzająca zakres kompetencji regionalnych izb obrachunkowych. Zgodnie z art. 11 ust. 2a ustawy Izba ustala budżet jednostki samorządu terytorialnego w zakresie zadań własnych oraz zadań zleconych także w przypadku niezachowania przez tę jednostkę zasad określonych w art. 242-244 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Ponadto zgodnie z wprowadzonym do art. 13 punktem 12, Izba wydaje opinie o programach postępowań naprawczych jednostek samorządu terytorialnego.

Art. 240a ufp stanowi, że w razie braku możliwości uchwalenia wieloletniej prognozy finansowej lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego, zgodnie z zasadami określonymi w art. 242-244, oraz zagrożenia realizacji zadań publicznych przez jednostkę samorządu terytorialnego, kolegium regionalnej izby obrachunkowej wzywa jednostkę samorządu terytorialnego do opracowania i uchwalenia programu postępowania naprawczego oraz przedłożenia tego programu celem zaopiniowania do regionalnej izby obrachunkowej, w terminie 45 dni od dnia otrzymania wezwania.

Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwala program postępowania naprawczego na okres nieprzekraczający 3 kolejnych lat budżetowych.

Program postępowania naprawczego zawiera w szczególności:

- analizę stanu finansów jednostki samorządu terytorialnego, w tym określenie przyczyn zagrożenia realizacji zadań publicznych;

- plan przedsięwzięć naprawczych, wraz z harmonogramem ich wprowadzania, zmierzających do usunięcia zagrożenia, o którym mowa w ust. 1, oraz zachowania relacji określonej w art. 242-244;

- przewidywane efekty finansowe poszczególnych przedsięwzięć naprawczych, wraz z określeniem sposobu ich obliczania.

Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może uchwalić wieloletnią prognozę finansową oraz budżet jednostki, które nie zachowują relacji określonej w art. 242-244 w okresie realizacji programu postępowania naprawczego, który uzyskał pozytywną opinię regionalnej izby obrachunkowej, przy czym niezachowanie relacji może dotyczyć jedynie spłat zobowiązań istniejących na dzień uchwalenia programu postępowania naprawczego.

W okresie realizacji postępowania naprawczego jednostka samorządu terytorialnego:

· nie może podejmować nowych inwestycji finansowanych kredytem, pożyczką lub emisją papierów wartościowych;

· nie może udzielać pomocy finansowej innym jednostkom samorządu terytorialnego;

· nie może udzielać poręczeń, gwarancji i pożyczek;

· nie może ponosić wydatków na promocję jednostki;

· nie może tworzyć funduszu sołeckiego;

· ogranicza realizację zadań innych niż obligatoryjne, finansowanych ze środków własnych.

Począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym został przyjęty program postępowania naprawczego, do dnia zakończenia postępowania naprawczego wysokość wydatków:

· na diety radnych,

· na wynagrodzenie zarządu jednostki samorządu terytorialnego

nie może przekroczyć wysokości wydatków z tego tytułu z roku poprzedzającego rok, w którym została podjęta uchwała w sprawie programu postępowania naprawczego.

W przypadku nieopracowania przez jednostkę samorządu terytorialnego programu postępowania naprawczego lub braku pozytywnej opinii regionalnej izby obrachunkowej do tego programu budżet jednostki ustala regionalna izba obrachunkowa. Budżet może być ustalony wówczas bez zachowania relacji określonej w art. 242-244.